Uitdrogingsverschijnselen

Uitdrogingsverschijnselen heeft iedereen wel eens een keertje bewust of onbewust gehad. Denk maar eens aan hoofdpijn, droge ogen, droge mond of opvallende dorst. Je lichaam bestaat immers uit 90% water. Daarom heeft je lichaam dan ook dagelijks onder normale omstandigheden ongeveer 2 liter vocht nodig om te functioneren. Krijg je te weinig vocht binnen of verlies je teveel vocht dan droogt je lichaam uit. Dit wordt ook wel dehydratie genoemd. Maar welke uitdrogingsverschijnselen zijn er?

Er zijn verschillende uitdrogingsverschijnselen zoals: droge ogen, opvallende dorst, droge mond, verandering van kleur van urine en de hoeveelheid, slaperig en vermoeidheid, hoofdpijn, spierkrampen, huidelasticiteit, prikkelbaar en verward, orgaan falen, hartkloppingen en snellere hartslag en een lage bloeddruk.

In dit artikel ontdek je wat uitdroging is, vertel ik je meer over de verschillende verschijnselen van uitdroging en geef ik je 6 tips om uitdroging te voorkomen.

Wat is uitdroging?

Bij normale omstandigheden verlaat het water uit je lichaam door onder andere zweet, urine en ontlasting. Om het verlies te compenseren moet je voldoende water drinken en waterrijk fruit en groente eten.

Uitdroging ontstaat pas wanneer meer water je lichaam verlaat dan er binnenkomt. Het verlies van kan worden veroorzaakt doordat je te weinig drinkt of omdat dat je teveel lichaamsvloeistoffen verliest. Het verliezen van vocht kan verschillende oorzaken hebben. Denk maar eens aan:

• Intensief sporten
  Intensief sporten zorgt er logischerwijs dat je gaat zweten waardoor je lichaam vocht verliest.
• Hitte
  Ook warme temperaturen kunnen leiden tot veel vochtverlies. Hoe warmer het namelijk is, hoe sneller en meer je zult gaan zweten
• Diarree en braken
  Beide zorgen ervoor dat je aanzienlijk veel lichaamsvloeistoffen verliest
• Misselijkheid
  Wanneer je misselijk bent heb je vaak niet de behoefte om wat te drinken of te eten. Met als resultaat dat je last kan krijgen van verschillende uitdrogingsverschijnselen.
• Verbranding of huidinfecties
  Je huid houdt onder andere vocht vast. En wanneer je verbrand bent door de zon of je hebt last van huidaandoeningen verliest je huid vocht.
• Diabetes
  Wanneer je bloedsuikerspiegel hoog is verhoogt je lichaam automatisch je urineproductie om suikers zo snel mogelijk uit je lichaam te verwijderen.
• Koorts
  Wanneer je grieperig bent en koorts hebt zal je vaak zweten. Ook hierdoor verlies je vocht uit je lichaam.

Uitdrogingsverschijnselen

Wanneer het vochtgehalte in je lichaam te ernstig daalt kunnen er verschillende uitdrogingsverschijnselen optreden. In de volgende hoofdstukken ga ik hier dieper op in.

1. Dorst

Het gevoel dat je moet drinken is een automatische herinnering om water te drinken. Dit is dan vaak een indicatie dat je lichaam water nodig heeft en is dan ook 1 van de meest bekendste verschijnselen van uitdroging.

Je lichaam bestaat namelijk uit 60% water en is daarom dan ook voorzien van een complex systeem om je vocht balans te reguleren. Het zorgt er zelfs voor dat bij een kleine verandering in je vochtbalans je automatisch een prikkel krijgt dat je moet drinken.

Water drinken is dan ook voor de meeste mensen een zeer effectieve manier om gehydrateerd te blijven en uitdrogingsverschijnselen te voorkomen.

Maar toch is dorst in de sommige gevallen niet echt een betrouwbare indicator. Bij oudere mensen is het dan ook aan te raden om bewuster met hun vochtinname om te gaan, omdat bij het ouder worden het dorstgevoel achteruit kan gaan.

2. Kleur en hoeveelheid urine

Een ander bekent uitdrogingsverschijnsel is de kleur en de hoeveel urine. Urine vertelt namelijk aardig wat over je vochtbalans. Urine wordt namelijk geproduceerd door je nieren en bestaat uit water en afvalproducten die door je lichaam worden uitgescheiden.

Wanneer je uitdroogt houden je nieren water vast door urine te concentreren. Door het concentreren kan het afval worden uitgescheiden terwijl het water in je lichaam beschikbaar blijft voor belangrijke functies.

De concentratie beïnvloed dus de kleur en de hoeveelheid. Wanneer je veel drinkt dan heeft je urine een heldere en bleke gele kleur. En is daarnaast zo goed als geurloos. Is je urine troebel en donkergeel, dan kan dat wijzen op dehydratie.

Zo duit een honing gele kleur aan dat je er sprake is van een lichte uitdroging, terwijl een ambergele kleur in combinatie met een sterke geur op ernstige uitdroging kan wijzen.

Maar je nieren doen nog meer dan alleen de urineconcentratie. Ze houden namelijk ook vocht vast door je urineproductie te verminderen. Wanneer het lichaam ernstig is uitgedroogd stoppen de nieren zelfs helemaal met urineproductie.

Daarnaast is het ook belangrijk dat je weet dat bepaalde voeding, medicatie of zelfs medische aandoeningen ook invloed kunnen hebben op de kleur van je urine.

3. Verschijnselen van uitdroging: Hoofdpijn

Ook hoofdpijn kan een uitdrogingsverschijnsel zijn en daardoor aangeven dat je lichaam water nodig heeft. Zo toont een studie aan dat vochtverlies van 1.4% van het lichaamsgewicht bij vrouwen hoofdpijn en humeur veranderingen veroorzaakt.

Vergelijkbare resultaten zijn er ook bij mannen. Want een waterbeperking van zo’n 37 uur resulteert in een vochtverlies van 2.7%. En ook hier kwamen klachten zoals hoofdpijn en concentratieproblemen naar voren.

Nu is het wel zo dat hoofdpijn bij dehydratie gemakkelijk verlicht kan worden door het drinken van water. Maar het is echter wel belangrijk dat je wel rekening dient te houden dat er verschillende soorten hoofdpijnen zijn en dat ze niet allemaal veroorzaakt kunnen worden door uitdroging.

4. Spierkrampen

Spierkrampen kunnen ook een teken zijn dat je aan het aan uitdrogen bent. Zo komen ze namelijk vaak voor bij mensen die om welke reden dan ook overmatig zweten.

Het interessante hieraan is dat zweten niet alleen kan leiden tot een flink verlies aan vocht. Maar ook aan natrium wat een belangrijke rol speelt bij spiersamentrekkingen.

Daarom is het dan ook belangrijk dat je tijdens zware inspanningen zoals fitnessen of sporten wanneer het warm is voldoende drinkt.

5. Huidelasticiteit

Waarschijnlijk heb je er wel eens van gehoord of zelfs gezien. De verandering van het uiterlijk en de structuur van je huid kan wijzen op dehydratie.

Zoals je waarschijnlijk weet bestaat je huid ongeveer uit 30% water. En wanneer je huid voldoende gehydrateerd is keert het snel terug naar zijn normale vorm wanneer je het uittrekt.

Je kunt dit ook zelf testen. Knijp je huid tussen de pols en je vingers samen en til de huid op. Als je huid genoeg vocht bevat schiet je huid direct naar het loslaten terug. Duurt dit langer dan een halve seconden, dan kan het zomaar zijn dat je bent uitgedroogd.

6. Prikkelbaar en verward

Wist je dat dehydratie een groot effect kan hebben op je hersenfuncties? Zo kan zelfs al een milde uitdroging niet alleen prikkelbaarheid veroorzaken, maar ook een verminderde hersenfunctie .

Daarnaast heeft een andere onderzoek ook aangetoond dat 1 a 2% verlies van lichaamsvocht verschillende symptomen kan veroorzaken waaronder angst, kortetermijngeheugen en concentratieproblemen.

En wanneer de uitdroging flink ernstig wordt kan het er zelfs ervoor zorgen dat je hersenfuncties aanzienlijk verslechteren. Zo kan het dan verwarring en incoherentie veroorzaken.

Bij oudere mensen zijn dan ook verwarring en zelfs delirium veel voorkomende symptomen bij uitdroging. Dit komt doordat oudere personen een stuk gevoeliger zijn voor uitdroging.

Een pluspunt is wel dat het drinken van veel water positieve effecten heeft of je hersenfuncties en mentale helderheid. Zo blijken volwassenen evenals kinderen beter taken uit te kunnen voeren en presteren kinderen beter op school.

7. Orgaan falen

Wanneer er spraken is van een ernstige uitdroging kan dit leiden tot ernstige problemen. Elk orgaan in je lichaam heeft vloeistof nodig om te kunnen functioneren. Krijgt een orgaan te weinig vloeistof om te kunnen functioneren, dan zal deze stoppen met werken.

Is een sprake van een ernstig verlies van lichaamsvocht, dan kan dit leiden tot zelfs een shock wat mogelijk zelfs fatale gevolgen kan hebben. Daarnaast kan een shock verschillende complicaties veroorzaken zoals het verliezen van je bewustzijn, nierfalen, hersenbeschadiging en zelfs een hartaanval.

Wel is belangrijk om te weten dat een shock een zeldzaam gevolg is wat alleen kan optreden bij een extreme uitdroging.

8. Slaperig en vermoeid

Je eigen vermoeid voelen kan verschillende oorzaken hebben. Maar uitdroging kan daar wel 1 van zijn. Zo heeft de volgende studie aangetoond dat uitdroging vermoeidheid veroorzaakt en dat je uithoudingsvermogen tijdens je training verlaagt. Daarom is het ook belangrijk dat je tijdens je training voldoende water drinkt.

Daarnaast hebben studies aangetoond dat 1 tot 3% vochtverlies van je lichaamsgewicht gezien word als een milde uitdroging. Dit kan weer vermoeidheid en slaperigheid veroorzaken tijdens je dagelijkse en normale handelingen.

9. Hartkloppingen en snellere hartslag

Dehydratie kan ook leiden tot een snellere hartslag of hartkloppingen. Dit komt doordat het hart het tekort aan vocht probeert te compenseren. Want wanneer er te weinig vocht in je lichaam is, vermindert het de bloedvolume in je bloedvaten.

Je lichaam moet dan harder werken om voldoende bloed aan je organen te leveren, waardoor dus je hartslag omhoog gaat. Wel is het zo dat de toename van je hartslagen de gevallen van uitdroging compenseert.

10. Lage bloeddruk

Ook een lage bloeddruk kan een uitdrogingsverschijnsel zijn aangezien dehydratie het bloedniveau in het lichaam verlaagt en daardoor de druk op de slagaderwanden wordt verminderd.

Dit komt omdat je hart sneller moet kloppen dan normaal om toch voldoende bloed en zuurstof naar je organen te sturen. Daarnaast kan een lage bloeddruk er ook voor zorgen dat je jezelf zwak en moe voelt.

Wanneer er sprake is van een ernstige dehydratie kan het een gevaarlijke lage bloeddruk veroorzaken, waarbij medisch behandeling noodzakelijk is.

Uitdrogingsverschijnselen bij baby’s

Helaas kunnen baby’s ook vaak verschijnselen van uitdroging hebben. De symptomen zijn dan vaak:

• Donker gele en ruikende urine
• Droge lippen en huid
• Weinig energie
• Onregelmatig plassen
• Diepliggende ogen
• Droge mond en zeer weinig speeksel

Baby’s die last hebben van diarree of vaak moeten overgeven verliezen net zoals volwassenen veel lichaamsvloeistoffen, waardoor zelfs gevaar kan dreigen. In dat geval is het zeer aan te raden om water te geven, zouten en voedingssuikers.

Dit gebeurt in de meeste gevallen in de vorm van ORS. Dit vult de verloren suikers, vocht en zouten in het lichaam weer aan. Maar neem in alle gevallen altijd contact op met een dokter.

Vermijd hitte en de zon

Baby’s tot 6 maanden dienen zonlicht te vermijden aangezien hun babyhuid de UV straling van de zon  niet kan verdragen. Ze hebben namelijk nog een te dunne huid zonder pigment, waardoor ze juist gevoelig zijn voor de zon. Met als resultaat dat ze direct verbranden.

Zorg daarom dat de baby ten alle tijden in de schaduw blijft en smeer de gevoelige huid en dan ook meerdere keren in. Met name de neus, oren, oogleden, nek en onder de randjes van de kleding in met een hoge zonnefactor.

6 Manieren om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen

Het is dus belangrijk dat je de gehele dag door voldoende vocht binnenkrijgt. Echter is het moeilijk te zeggen hoeveel vocht je dagelijks je moet binnenkrijgen om gehydrateerd te blijven aangezien dit verschilt per persoon en in welke omstandigheden de persoon leeft.

De Gezondheidsraad adviseert dan ook om ongeveer 2 tot 2.5 liter vocht dagelijks binnen te krijgen. Waarvan 70% door middel van water en de overige 30% door middel van waterrijke voedingsmiddelen zoals fruit en groente.

Om je te helpen zodat je gehydrateerd blijft geef ik je hieronder een 6 tal handige tips.

Tip1: Drinken bij dorst

Voor de meeste mensen is het gevoel dat je moet drinken een betrouwbare indicator dat je lichaam water nodig heeft. Dus als je dorst begint te krijgen, drink dan water of eet waterhoudende voedingsmiddelen.

Tip2: Drink water voordat je gaat trainen

Voordat je begint met je training is het belangrijk dat je van te voren voldoende water drinkt. Vooral wanneer je traint in een warme omgeving.

In een warme omgeving zweet je namelijk stukken sneller en het vocht wat je daardoor verliest moet dus aangevuld worden. Het kan dus goed mogelijk zijn dat je daardoor meer moet drinken dan je gewend bent.

Tip3: Kleur van je urine in de gaten houden

Zoals je hebt kunnen lezen is de kleur een goede indicatie om te zien dat je aan het uitdrogen bent. Drink daarom genoeg water zodat de kleur van je urine een lichtgele kleur is.

Tip4: Drink meer wanneer je hebt moeten braken of last hebt van diarree

Wanneer je last hebt van overgeven of je hebt last van diarree verlies je veel meer vocht dan normaal. Zorg daarom dat je voldoende drinkt om het vochtpercentage in je lichaam op pijl te houden. Lukt het niet om de vloeistoffen binnen te houden, neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts.

Tip5: Kijk uit met alcohol

Kijk uit met het (te) veel drinken van alcohol, hoe lekker het ook kan zijn. Alcohol werkt namelijk vochtuitdrijvend. Drink daarom ook altijd een aantal glazen water om je vochtbalans op pijl te houden. (en je voorkomt hierdoor ook een kater de volgende dag)

Tip6: Schaduw

Je weet inmiddels dat je door hitte veel vocht kan verliezen door zweet. Zorg daarom dat je uit de zon blijft en de koelte opzoekt zodat je zo min mogelijk zweet.

Tot slot: Uitdrogingsverschijnselen

In dit artikel heb je over verschillende uitdrogingsverschijnselen kunnen lezen. Hoewel de meeste verschijnselen van uitdroging verholpen kunnen worden door meer water te drinken, zal bij de meer ernstiger uitdroging medische hulp nodig zijn. Daarnaast kan het drinken van veel vocht uitdroging voorkomen en kan het zelfs extra voordelen hebben. Zo stimuleert het je humeur, helpt het om je vetpercentage te verlagen, ben je minder snel moe en verbetert het je geheugen en concentratie.